ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਦੀ ਨੈਨੋ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਭਗਤ ਦੇ ਭਗਤਾਂ ਜਾਂ ਭਗਤ ਨੂੰ "ਪੇਟੈਂਟ" ਕਰਵਾਉਣ ਵਾਲੇ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀ ਪੰਡਿਤਾਂ ਨੂੰ ਬਚਕਾਨਾ ਜ਼ਰੂਰ ਲੱਗ ਸਕਦੈ ਪਰ ਮੈਂ ਪਿਛਲੇ ਕਾਫੀ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਬਾਰੇ ਲਿਖਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਭਾਲ ਰਿਹਾ ਸੀ,ਜੋ ਉਸਦੀ ਬੁੱਤਪ੍ਰਸਤ ਭਗਤੀ ਤੇ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀਪੁਣੇ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੋਵੇ।ਫਿਰ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਿਨ 'ਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦੀ ਲ਼ਖਟਕੀਆ ਕਾਰ ਨੈਨੋ ਲਾਂਚ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਿਆ ਮੌਕਾ ਵੀ ਹੈ ਤੇ ਦਸਤੂਰ ਵੀ।ਕਿਉਂਕਿ ਮੌਜੂਦਾ ਵਿਸ਼ਵੀ ਮੰਦਵਾੜੇ ਦੇ ਦੌਰ 'ਚ ਦੋ ਵੱਖੋ ਵੱਖ ਨਜ਼ਰੀਆਂ ਤੋਂ ਟਾਟਾ ਦੀ ਨੈਨੋ ਤੇ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤੇ ਪ੍ਰਸੰਗਿਕ ਹਨ।ਮੰਦੇਵਾੜੇ ਦਾ ਜਿੰਨ ਜਦੋਂ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਅਪਣੇ ਕਲਾਵੇ 'ਚ ਲੈਕੇ ਕਰੋੜਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਨੌਕਰੀਆਂ ਖਾ ਰਿਹੈ ਤਾਂ ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਵਰਗੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰਾਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਫੌਜ ਲਈ ਇਕੋ ਇਕ ਬਦਲ ਸਕਦੀ ਹੈ।ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਟਾਟਾ ਵੀ ਮੰਦਵਾੜੇ 'ਚੋਂ ਨਿਕਲਣ ਲਈ ਭਾਰਤ ਦੇ ਮੱਧ ਵਰਗ ਨੂੰ ਵਰਗਲਾਕੇ ਕਹਿ ਰਹੇ ਨੇ,ਕਿ ਨੈਨੋ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਕਾਰ ਹੈ,ਪਰ ਸਵਾਲ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੈ ਜੇ ਨੈਨੋ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਕਾਰ ਹੈ ਤਾਂ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਕਿਹੜੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।ਤੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਹਾਮੀ ਭਰਨ ਤੇ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਬਰੈਂਡ ਵਾਂਗ ਵਰਤਣ ਵਾਲੇ ਕਾਮਰੇਡਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਸਵਾਲੀਆ ਚਿੰਨ੍ਹ ਲਗਦੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਟਾਟਾ ਦੀ ਨੈਨੋ ਨੂੰ (ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ) ਸਿੰਗੂਰ 'ਚ ਰੱਖਣ ਲਈ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਖੂਨ ਤਾਂ ਵਹਾ ਦਿੱਤਾ,ਪਰ ਏਨੇ ਵੱਡੇ ਆਰਥਿਕ ਸੰਕਟ 'ਚ ਕੋਈ ਸਮਾਜਿਕ ਜਾਂ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਲਹਿਰ ਨਹੀਂ ਉਸਾਰ ਸਕੇ।
ਦਰਅਸਲ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਿਨ 'ਤੇ ਨੈਨੋ ਦਾ ਲਾਂਚ ਹੋਣਾ ਅਪਣੇ ਆਪ 'ਚ ਕੋਈ ਸੁਤੰਤਰ ਵਰਤਾਰਾ ਨਹੀਂ,ਬਲਕਿ ਆਰਥਿਕ ਮੰਦਵਾੜੇ ਦੇ ਦੌਰ 'ਚ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਕਾਲਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ(ਬਰਾਕ ਓਬਾਮਾ) ਬਣਨਾ ਤੇ ਸਲੱਮਡੌਗ ਮਿਲੇਨੀਅਰ ਨੂੰ ਆਸਕਰ ਐਵਾਰਡ ਮਿਲਣਾ ਕੁਝ ਸੰਕੇਤਕ ਪਹਿਲੂ ਹਨ,ਜੋ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜਿਸ ਸਾਮਰਾਜ ਨੂੰ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨੇ 30ਵਿਆਂ 'ਚ ਭਾਰਤੀ ਸੰਸਦ 'ਚ "ਮੁਰਦਾਬਾਦ" ਕਿਹਾ ਸੀ,ਉਸਦੀ ਖਿਸਕਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਉਦਾਰ ਉਪਰਾਲੇ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ।ਲੋਕ ਰਾਇ ਬਣਾਉਣ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹੈ ਕਿ ਸਾਮਰਾਜਵਾਦ ਅੱਜ ਸ਼ੋਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਨਹੀਂ,ਬਲਕਿ ਸ਼ੋਸ਼ਿਤ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਰਖਵਾਲਾ ਹੈ। ਜਾਂ ਫਿਰ ਲੋਕਤੰਤਰ ਅਜ਼ਾਦੀ 'ਚ ਕੋਈ ਵੀ ਝੁੱਗੀਆਂ ਵਾਲਾ ਕਰੋੜਪਤੀ ਬਣ ਸਕਦੈ ਤੇ ਆਸਕਰ ਦੀ ਸੁਪਨਮਈ ਦੁਨੀਆਂ 'ਚ ਪੈਰ ਧਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਪਰ ਸੱਚ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਝੁੱਗੀਆਂ ਵਾਲੇ ਅਜ਼ਹਰ ਤੇ ਰੂਬੀਨਾ ਆਸਕਰ ਦੇ ਰੈਡ ਕਾਰਪਿਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਧਾਰਾਵੀ 'ਚ ਅਪਣੀ ਝੁੱਗੀ ਦੀ ਦਹਿਲੀਜ਼ 'ਤੇ ਹਨ।ਪਰ ਇਹਨਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸਮਾਜ ਦਾ ਮੱਧ ਵਰਗ ,ਜੋ ਟਾਟਾ ਦਾ "ਆਮ ਆਦਮੀ" ਹੈ,ਮੁੱਖ ਧਰਾਈ ਮੀਡੀਆ ਵਾਂਗੂੰ ਸਾਰੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਨੱਕ ਦੀ ਸੇਧ 'ਚ ਵੇਖ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਮੱਧ ਵਰਗ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ਉਸਨੂੰ "ਸਲੱਮਡੌਗ ਮਿਲੇਨੀਅਰ" ਤਾਂ ਦਿਖ ਰਹੀ ਹੈ,ਪਰ ਨੈਨੋ 'ਚ ਬੈਠੇ ਨੂੰ ਸੜਕਾਂ 'ਤੇ ਵਧਦੀਆਂ ਝੁੱਗੀਆਂ ਨਹੀਂ ਦਿਖਣਗੀਆਂ।ਇਸੇ ਮੱਧਵਰਗ ਦੇ ਕੋਨੇ 'ਚ ਭਗਤ ਨੂੰ "ਪੇਟੈਂਟ" ਕਰਵਾਉਣ ਵਾਲੇ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀ ਪੰਡਿਤ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਨੇ,ਜੋ ਉਸਦੇ ਸਿਵੇ 'ਤੇ ਸਿਰਫ ਰੋਟੀਆਂ ਨਹੀਂ ਸੇਕਦੇ,ਬਲਕਿ ਰੋਸਟਡ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ।ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦਾ ਕਚੂੰਬਰ ਕੱਢਕੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸਨਮਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।ਉਸੇ ਸੰਸਦ 'ਚ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਬੁੱਤ ਲਗਵਾਉਂਦੇ ਨੇ,ਜਿਸਤੋਂ ਉਸਨੂੰ ਇੰਤਹਾ ਨਫਰਤ ਸੀ।ਜਿਸਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਸ਼ਿਤ ਕਰਦਿਆਂ ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਜੇ ਬਰਾਬਰੀ ਦਾ ਸਮਾਜ ਕਾਇਮ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਸੰਸਦ 'ਚ ਗੋਰੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਕਾਲੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਬੈਠਣਗੇ।ਜਿਸ ਸੰਸਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਛੇ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ,ਭੁੱਖਮਰੀ,ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਤੇ ਘੁਟਾਲਿਆਂ ਤੋਂ ਸਿਵਾਏ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ,ਉਸੇ ਸੰਸਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਧਰਾਈ ਕਾਮਰੇਡਾਂ, ਕੁਝ ਨਕਸਲੀਏ ਤੇ ਭਗਤ ਬਰੈਂਡਡ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀਆਂ ਨੇ ਉਸ ਮਹਾਨ ਯੋਧੇ ਨੂੰ ਭੇਂਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਵੀ ਅਪਣੀ ਨੈਨੋ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸੰਸਦੀ ਸੈਲੀਬਰਟੀਜ਼ ਤੋਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।ਬਾਬਰੀ ਮਸਜਿਦ ‘ਤੇ ਅਪਣਾ ਰੱਥ ਚੜਾਉਣ ਵਾਲੇ ਲਾਲ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਡਾਵਾਨੀ ਇਸ ਵਾਰ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਨੈਨੋ ਰੱਥ ਰਾਹੀਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਤੇ ਅਪਣੀ ਖਾਸ ਫਾਸ਼ੀਵਾਦੀ ਛਵੀ ਨੂੰ ਆਮ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨਗੇ।ਟਾਟਾ ਦੇ ਆਮ ਲੋਕ ਭਾਵ ਮੱਧ ਵਰਗ ਅਜਿਹੀਆਂ ਸੈਲੀਬਰਟੀਜ਼ ਤੋਂ ਹੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।ਇਸੇ ਲਈ ਮੰਦਵਾੜੇ ਦੇ ਦੌਰ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਵਧੀਆ ਰਾਸ ਆਵੇਗੀ।ਟਾਟਾ ਨੇ ਨੈਨੋ ਦੀ ਲਾਂਚਿੰਗ 23 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਸੁਭਾਵਿਕ ਰੱਖੀ ਜਾਂ ਅਸੁਭਾਵਿਕ,ਪਰ ਜਿਸ 23 ਮਾਰਚ ਦੇ ਦਿਨ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਉਸ ਮਹਾਨ ਸ਼ਹੀਦ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਸੀ,ਉਸ ਦਿਨ ਟਾਟਾ ਦੀ ਲ਼ਖਟਕੀਆ ਨੈਨੋ "ਆਮ ਲੋਕਾਂ" ਨੂੰ ਅਪਣੇ ਕਲਾਵੇ 'ਚ ਲੈ ਰਹੀ ਹੈ ਤੇ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਵੀ ਸ਼ਾਇਦ "ਆਮ ਲੋਕਾਂ" ਦੀ ਖਾਸ ਕਾਰ "ਨੈਨੋ", ਸੱਚਮੁੱਚ ਦੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਅਪਣੇ ਅਸਲੀ-ਨਕਲੀ ਵਾਰਿਸਾਂ ਵੱਲ ਸਵਾਲੀਆ ਨਿਗਾਹ ਨਾਲ ਬਿਟਰ ਬਿਟਰ ਤੱਕ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਯਾਦਵਿੰਦਰ ਕਰਫਿਊ।
mail2malwa@gmail.com
09899436972
Brief and to the point, the piece is very timely. It is my earnest hope that the writer's thoughts reach the desired audience and have the desired effect.
ReplyDeleteWell done, yadwinder. Wish you all success.
Yadwinder asal wich eh nano sade lai Bhagat Singh De he daen hai. Nahi ta nano ta ki asi ve samaj de kise nukar ch pata nahi kithe Nai No karde hunde.
ReplyDelete