ਦਾਰਸ਼ਨਿਕਤਾ ਲਈ ਪਹਿਲੀ ਲੋੜ ਦਲੇਰ ਤੇ ਅਜ਼ਾਦ ਮਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ

Wednesday, January 21, 2009

ਸ਼ਬਦ ਜੋ "ਆਖਿਰ" ਤੱਕ ਕਹੇ ਗਏ

ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੇ ਅਖਬਾਰ 'ਦ ਸੰਡੇ ਲੀਡਰ' ਦੇ ਸੰਪਾਦਕ ਲਸੰਥਾ ਵਿਕ੍ਰਮਤੁੰਗਾ ਦੀ 8 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਮੋਟਰਸਾਇਕਲ 'ਤੇ ਆਏ ਦੋ ਬੰਦੂਕਧਾਰੀਆਂ ਨੇ ਕਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।ਲਸੰਥਾ ਨੂੰ ਪੂਰੇ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਦੀ ਪੱਤਰਕਾਰੀ 'ਚ ਇਕ ਜਝਾਰੂ ਪੱਤਰਕਾਰ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।ਉਹਨਾਂ ਅਪਣੇ ਪੂਰੇ ਜੀਵਨ 'ਚ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹੀ "ਸਮਝੌਤਾਵਾਦ" ਨੂੰ ਨਕਾਰਿਆ।ਠੀਕ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਾਬੇ ਨਾਨਕ ਨੂੰ "ਰਾਜੇ ਸੀਂਹ ,ਮਕੱਦਮ ਕੁੱਤੇ" ਕਹਿੰਦਿਆਂ "ਬਾਬਰ" ਦੇ ਜ਼ੁਲਮ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਣਾ ਪਿਆ,ਲਸੰਥਾ ਨੂੰ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਨੂੰ ਬੁਲੰਦ ਕਰਦਿਆਂ "ਸਰਕਾਰੀ ਅੱਤਵਾਦ" ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਣਾ ਪਿਆ,ਪਰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਬਣਨ ਵਾਲੇ ਇਤਿਹਾਸ ਤੋਂ ਸਮੂਹ ਲੋਕਾਈ ਲਈ ਚਾਨਣ ਮੁਨਾਰੇ ਬਣੇ ਹਨ ਤੇ ਦੁਨਿਆਵੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾਂ (ਨਾਨਕ,ਗੋਬਿੰਦ,ਭਗਤ,ਖਾਲੜਾ ਤੇ ਲਸੰਥਾ) ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਿਉਂਦੇ ਰਹੇ ਹਨ।ਲਸੰਥਾ ਦੇ ਕਤਲ ਲਈ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾਈ ਲੇਖਕਾਂ,ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ,ਚਿੰਤਕਾਂ ਦੇ ਇਕ ਵੱਡੇ ਸ਼ੈਕਸ਼ਨ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਂਵਾਰ ਠਹਿਰਾਇਆ ਤੇ ਉਸਦੇ ਕਦਮਾਂ 'ਤੇ ਚੱਲਣ ਦਾ ਪ੍ਰਣ ਲਿਆ ਹੈ।ਅਸੀਂ ਵੀ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਯਾਦ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਤਾਂਕਿ ਉਹ ਸਾਡੇ ਸਭ ਦੇ ਰਾਹ ਦਰਸਾਵੇ ਬਣੇ ਰਹਿਣ।ਲਸੰਥਾ ਨੇ ਅਪਣੇ ਕਤਲ ਤੋਂ ਕੁੱਝ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇੱਕ ਲੇਖ ਲਿਖਿਆ ਸੀ,ਜੋ 11 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਇਆ।ਇਸੇ ਲੇਖ ਦੇ ਕੁਝ ਅੰਸ਼ ਅਸੀਂ ਪੇਸ਼ ਰਹੇ ਹਾਂ,ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰਕੇ ਪੜ੍ਹਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੱਚਾਈ ਖਾਤਰ ਜੂਝੇ,ਉਸ ਨਾਇਕ ਲਈ ਕੁਝ ਸ਼ਬਦ ਜ਼ਰੂਰ ਕਹਿਣਾ......ਯਾਦਵਿੰਦਰ ਕਰਫਿਊ ਤੇ ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਰਠੌੜ।




ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਵਿੱਚ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਅਜਿਹਾ ਕੋਈ ਦੂਜਾ ਪੇਸ਼ਾ ਨਹੀਂ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ ਇਹ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੋਵੇ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਜਾਨ 'ਤੇ ਖੇਡਕੇ ਆਪਣੀ ਕਲਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਫੌਜ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਕਰੋ। ਪਿਛਲੇ ਕੁੱਝ ਸਾਲਾਂ 'ਚ ਆਜ਼ਾਦ ਮੀਡੀਏ 'ਤੇ ਹਮਲਿਆਂ 'ਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨਿਕ ਅਤੇ ਪ੍ਰਿੰਟ ਮੀਡੀਆ ਅਦਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਜਲਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਬੰਬਾਰੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੀਲ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਦਬਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਣਗਿਣਤ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਕੀਤਾ,ਧਮਕਾਇਆ ਅਤੇ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ। ਮੇਰੇ ਲਈ ਇਹ ਫਖਰ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਵੀ ਇਸ ਜਮਾਤ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਹਾਂ।

ਮੈਂ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਦੇ ਪੇਸ਼ੇ 'ਚ ਕਾਫੀ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਹਾਂ। ਇਸ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ 'ਚ ਕਾਫੀ ਕੁੱਝ ਬਦਲ ਗਿਆ ਹੈ, ਹਾਲਾਤ ਵਧੇਰੇ ਕਰਕੇ ਖਰਾਬ ਹੀ ਹੋਏ ਨੇ। ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਘਰੇਲੂ ਜੰਗ 'ਚ ਫਸੇ ਹਾਂ ਜਿਸਦੇ ਭਾਗੀਦਾਰਾਂ ਦੀ ਖੂਨ ਦੀ ਪਿਆਸ ਦੀ ਕੋਈ ਹੱਦ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਦਹਿਸ਼ਤ ਸਾਡੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਚੁੱਕੀ ਹੈ, ਫਿਰ ਭਾਂਵੇ ਉਹ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਦੀ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਸਰਕਾਰ ਦੀ।ਕਤਲ ਉਹ ਪਹਿਲਾ ਸੰਦ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਸਰਕਾਰ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਇਸ ਸਾਧਨ 'ਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾਉਣ ਲਈ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਅੱਜ ਪੱਤਰਕਾਰ ਇਸਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਨੇ ਤੇ ਕੱਲ੍ਹ ਜੱਜ ਹੋਣਗੇ। ਕਿਸੇ ਲਈ ਵੀ ਖਤਰਾ ਘੱਟ ਜਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਪਰ ਮੈਂ ਇਸ ਕੰਮ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਕਰਦਾ ਹਾਂ? ਮੈਂ ਇੱਕ ਪਤੀ ਹਾਂ, ਮੇਰੇ ਤਿੰਨ ਹੱਸਦੇ-ਖੇਡਦੇ ਬੱਚੇ ਨੇ। ਮੇਰੇ ਦੋਸਤ ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਕੋਈ ਦੂਜਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਬਿਹਤਰ ਰਾਹ ਅਖਤਿਆਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਦੋਹਾਂ ਹੀ ਧਿਰਾਂ ਦੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਨੇ ਮੈਂਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੈਂ ਸਿਆਸਤ 'ਚ ਆ ਜਾਵਾਂ। ਮੈਨੂੰ ਮੰਤਰੀ ਅਹੁਦੇ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਵੀ ਕਈ ਵਾਰ ਹੋਈ। ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੁਲਕਾਂ ਦੇ ਸਫੀਰਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ 'ਚ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਕਿੰਨੀ ਖਤਰਨਾਕ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਕਿਸੇ ਦੂਜੇ ਮੁਲਕ 'ਚ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਟਿਕਾਣਾ ਦੇਣ ਦੀ ਗੱਲ ਵੀ ਕਹੀ। ਪਰ ਮੈਂ ਕਿਸੇ ਦੀ ਨਹੀਂ ਸੁਣੀ। ਉੱਚੀਆਂ ਅਹੁਦੇਦਾਰੀਆਂ, ਸ਼ਹੁਰਤ, ਦੌਲਤ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਡੀ ਗੱਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ- ਆਤਮਾ ਦੀ ਆਵਾਜ਼।
'ਦ ਸੰਡੇ ਲੀਡਰ' ਇੱਕ ਵਿਵਾਦਤ ਅਖਬਾਰ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਚੋਰ ਨੂੰ ਚੋਰ ਅਤੇ ਕਾਤਲ ਨੂੰ ਕਾਤਲ ਕਹਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਸੱਚ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਸ਼ਬਦਜਾਲ ਨਾਲ ਢੱਕਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਜੇ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਦੀ ਪੋਲ ਖੋਲਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਬਕਾਇਦਾ ਉਸਦੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਸਬੂਤ ਵੀ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਤਮਾਮ ਬੇਨਕਾਬੀਆਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਪਿਛਲੇ 15 ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਤੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਸਾਨੂੰ ਗਲਤ ਸਾਬਿਤ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਿਆ ਹੈ। ਆਜ਼ਾਦ ਮੀਡੀਆ ਇੱਕ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਵਾਂਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਆਪਣਾ ਅਕਸ ਵੇਖ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਕਦੇ ਕਦਾਈਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਆਪਣੀ ਛਵੀ ਚੰਗੀ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦੀ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਚੱਲਣ ਵਾਲਾ ਪੱਤਰਕਾਰ ਕਾਫੀ ਖਤਰੇ 'ਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ''ਸਾਡੀ ਪ੍ਰਤੀਬੱਧਤਾ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ 'ਚ ਇੱਕ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ, ਧਰਮ ਨਿਰਪੱਖ ਅਤੇ ਲਿਬਰਲ ਲੋਕਤੰਤਰ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈ''- ਇਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵੱਲ ਗੌਰ ਕਰੋ। ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਯਾਨਿ- ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਜਵਾਬਦੇਹੀ ਜਨਤਾ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਉਹ ਸੱਤਾ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰੇ। ਧਰਮਨਿਰਪੱਖ ਯਾਨਿ- ਸਾਡੇ ਵਰਗੇ ਬਹੁਕੌਮੀ ਅਤੇ ਬਹੁਸੱਭਿਅਕ ਸਮਾਜ ਰਲ ਮਿਲ ਕੇ ਰਹਿ ਸਕਣ। ਲਿਬਰਲ ਤਾਕਿ- ਅਸੀਂ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਉਹ ਭਾਂਵੇਂ ਜਿਹੋ ਜਿਹੇ ਨੇ,ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਸਕੀਏ।ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਮੈਥੋਂ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਜਾਨਣਾ ਚਾਹੋ ਤਾਂ ਬਿਹਤਰ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਮੇਰਾ ਅਖਬਾਰ ਖਰੀਦਣਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿਓ।
'ਦ ਸੰਡੇ ਲੀਡਰ' ਨੇ "ਬਹੁਮਤ" ਦੀ ਹਾਂ 'ਚ ਹਾਂ ਮਿਲਾ ਕੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰਹਿਣਾ ਕਦੀ ਵੀ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਅਸੀਂ ਅਕਸਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਰੱਖਿਆ ਜੋ ਬਹੁਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੇ। ਮਸਲਨ ਅਸੀਂ ਕਹਿੰਦੇ ਰਹੇ ਹਾਂ ਕਿ ਵੱਖਵਾਦੀ ਅੱਤਵਾਦ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਵਧੇਰੇ ਅਹਿਮ ਹੈ ਕਿ ਅੱਤਵਾਦ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਅਸੀਂ ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਗੁਜ਼ਾਰਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਜਾਤੀਗਤ ਤਣਾਅ ਨੁੰ ਇਤਿਹਾਸਕ ਨਜ਼ਰੀਏ ਨਾਲ ਵੇਖੇ,ਅੱਤਵਾਦ ਦੇ ਨਜ਼ਰੀਏ ਨਾਲ ਨਹੀਂ।ਅਸੀਂ ਅੱਤਵਾਦ ਖਿਲਾਫ ਲੜਾਈ 'ਚ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਉਸ ਅੱਤਵਾਦ ਦੀ ਵੀ ਖਿਲਾਫਤ ਕੀਤੀ ਜੋ ਅਪਣੇ ਹੀ ਨਾਗਰਿਕਾਂ 'ਤੇ ਬੰਬ ਵਰ੍ਹਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਕੁੱਝ ਲੋਕ ਮੰਨਦੇ ਨੇ ਕਿ ਸੰਡੇ ਲੀਡਰ ਦਾ ਆਪਣਾ ਕੋਈ ਸਿਆਸੀ ਏਜੰਡਾ ਹੈ, ਪਰ ਸੱਚ ਆਖਾਂ ਤਾਂ ਸਾਡਾ ਅਜਿਹਾ ਕੋਈ ਏਜੰਡਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅਕਸਰ ਹੀ ਅਸੀਂ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਤੋਂ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਿੱਖੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕਰਦੇ ਦਿੱਸਦੇ ਹਾਂ- ਅਤੇ ਇਹ ਸਿਰਫ ਇਸ ਲਈ ਕਿਉਂਕਿ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੀ ਨਿਖੇਧੀ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਵੀ ਕੀ? ਅਸੀਂ ਜੋ ਪੋਲਾਂ ਖੋਲ੍ਹੀਆਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚੱਲਦਿਆਂ ਅਸੀਂ ਯੂ.ਐੱਨ.ਪੀ. ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਅੱਖ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਰੋੜਾ ਬਣੇ ਹੋਏ ਹਾਂ। ਪਰ ਅਸੀਂ ਤਮਿਲ ਟਾਇਰਜ਼ ਦੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਦੇ ਵੀ ਓਨੇ ਹੀ ਖਿਲਾਫ ਹਾਂ।ਲਿੱਟੇ ਵਰਗੀ ਬੇਦਰਦ ਅਤੇ ਖੂਣ ਦੀ ਪਿਆਸੀ ਜਥੇਬੰਦੀ ਇਸ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਦੂਜੀ ਕੋਈ ਵੀ ਨਹੀਂ। ਉਸ ਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰ ਹੀ ਖਤਮ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਕੰਮ ਆਮ ਤਮਿਲ ਲੋਕਾਂ 'ਤੇ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਅਤੇ ਬੰਬਾਰੀ ਕਰ ਕੇ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਇਹ ਗਲਤ ਤਾਂ ਹੈ ਹੀ,ਸਿੰਹਲੀ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਵੀ ਸ਼ਰਮ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ।



ਦੋ ਮੌਕਿਆਂ 'ਤੇ ਮੇਰੇ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਹੋ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ ੳਤੇ ਮੇਰੇ ਘਰ ਵੀ ਮਸੀਨਗੰਨਾਂ ਨਾਲ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਨਾ ਤਾਂ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਹੀ ਕਦੇ ਇਸ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕਦੇ ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਨੂੰ ਫੜ੍ਹਿਆ ਜਾ ਸਕਿਆ। ਕਈ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਮੈਂ ਮੰਨਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਹੀ ਹੱਲਾਸ਼ੇਰੀ ਮਿਲੀ ਸੀ। ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਮੈਂ ਮਾਰਿਆ ਹੀ ਗਿਆ ਤਾਂ ਸਰਕਾਰ ਹੀ ਅਸਲੀ ਗੁਨਾਹਗਾਰ ਹੋਵੇਗੀ। ਬਹੁਤ ਹੀ ਘੱਟ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਅਤੇ ਮਹਿੰਦਾ ਰਾਜਪਕਸੇ ਤਕਰੀਬਨ 25 ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਤੱਕ ਦੋਸਤ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੁੱਝ ਗਿਣੇ ਚੁਣੇ ਲੋਕਾਂ 'ਚੋਂ ਇੱਕ ਹਾਂ ਜੋ ਮਹਿੰਦਾ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਪਹਿਲੇ ਨਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਬੁਲਾਉਂਦੇ ਹਾਂ। ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਕੋਈ ਮਹੀਨਾ ਅਜਿਹਾ ਲੰਘਦਾ ਹੋਵੇ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਨਾ ਮਿਲਦੇ ਹੋਈਏ। 2005 'ਚ ਜਦੋਂ ਮਹਿੰਦਾ ਦਾ ਨਾਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਅਹੁਦੇ ਲਈ ਅੱਗੇ ਆਇਆ ਤਾਂ ਉਸਦਾ ਜਿੰਨਾ ਸਵਾਗਤ ਇਸ ਕਾਲਮ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਉਨਾਂ ਹੋਰ ਕਿਤੇ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹੋਇਆ। ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਬੱਧਤਾ ਨੂੰ ਹਰ ਕੋਈ ਜਾਣਦਾ ਸੀ। ਫਿਰ ਇੱਕ ਗਲਤੀ ਹੋਈ ਅਤੇ ਹੰਬਨਟੋਟਾ ਦਾ ਘੁਟਾਲਾ ਸਭ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਗਿਆ।
ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡੇ ਧਰਮ ਸੰਕਟ 'ਚੋਂ ਲੰਘਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਸੀਂ ਇਸਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਛਾਪੀ ਸੀ ਅਤੇ ਗੁਜ਼ਾਰਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਪੈਸਾ ਵਾਪਸ ਕਰ ਦੇਣ। ਅਤੇ ਕਈ ਹਫਤਿਆਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਾਖ 'ਤੇ ਧੱਬਾ ਲੱਗ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ।

ਮੈਂ ਜਾਣਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਮੇਰੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਅਫਸੋਸ ਜ਼ਾਹਰ ਕਰੋਗੇ। ਛੇਤੀ ਹੀ ਜਾਂਚ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਵੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਪਰ ਪਿਛਲੀ ਸਾਰੀ ਜਾਂਚ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਇਸ ਵਾਰ ਵੀ ਸੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਨਹੀਂ ਆਏਗਾ। ਸਾਨੂੰ ਦੋਹਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕੌਣ ਹੈ ਪਰ ਕੋਈ ਉਸਦਾ ਨਾਂ ਨਹੀਂ ਲਵੇਗਾ। ਮੇਰੀ ਹੀ ਨਹੀਂ ਤੁਹਾਡੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਪਿੱਛੇ ਵੀ ਉਹੀ ਹੈ। ਮੈਂ ਇਸ ਸਫਰ ਨੂੰ ਇਕੱਲਿਆਂ ਨਹੀਂ ਜੀਵਿਆ। ਮੀਡੀਆ ਦੀਆਂ ਦੂਜੀਆਂ ਵੰਨਗੀਆਂ 'ਚ ਮੇਰੇ ਜੋ ਸਾਥੀ ਸੀ ਉਹ ਅੱਜ ਜਾਂ ਤਾਂ ਮਾਰੇ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਜਾਂ ਬਿਨਾ ਕਿਸੇ ਮੁਕੱਦਮੇ ਦੇ ਹੀ ਜੇਲ੍ਹ 'ਚ ਹਨ। ਮੇਰੇ ਇਲਾਵਾ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਸਾਇਆ ਤੁਹਾਡੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਕਾਰਜਕਾਲ 'ਤੇ ਪਿਆ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਕੀਮਤ ਚੁਕਾਈ ਹੈ ਜਿਸਦੀ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਲੜਾਈ ਲੜੀ ਸੀ।
ਮੈਂ ਜਾਣਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਮੌਤ ਆਵੇਗੀ। ਪਰ ਜੇ ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਨਹੀਂ ਬੋਲਾਂਗੇ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਬੋਲਣ ਵਾਲਾ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਬਚੇਗਾ। ਜੋ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀਆਂ 'ਚ ਆਉਂਦੇ ਨੇ, ਦੱਬੇ-ਕੁਚਲੇ ਨੇ ਅਤੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ

ਅਨੁਵਾਦਕ---ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਰਠੌੜ

7 comments:

  1. Mar giyaan nu shardhanjliaan bhet karan da silsila aam jeha a. Har koi Apo aapne dhang naal mar gaye ya MAAR ditte gaye bande lai kujh na kujh kehnda e, par Qatal ho gayee kalam bare kujh kehan lai kalam chukkana vaddi zimmevaari te bohti vaar formality vargaa hunda e.Ese lai shardhanjli na mai deni te koshish karna k tusi v na deo. Haan.......sach mann zarur layie k Lsantha da marya jaana kinne e lokaan nu sukh dee neen de gya hona. Har oh dogla insaan jehra insaani qadraan keemtaan nu chikke tang sirf khudgarzi dee bhathi lai manukh nu baalan vaang vartadaa e oh 8 janvari dee raat thora sukh naal sutta hona e kyon k eh din Ikk Hor Awaz da Qatal diwas ho gaya. Par eh v sach a k ajehi neend thor chiri a, Bakaul surjit patar " Balde Hathaan ne jehre Hawaa wich likhe, Haraf ohi hamesha Likhe rehange"
    Lasantha sari Zindagi Kaale Ambraan te BAlde Akhar vaah k Bholi Awaam nu Raah vakhaon dee koshish karda reha. So jo Ant hona si oh ohnu v pata si te saanu v.......Par sawaal hai k agge kee. Sirf srilankai media lai nahi har zameer vale Shakhs nu eho sawaal dimaag nu andron kha reha hona a. Kee Lasantha dee maut sachi awaaz dee maout hai ya saade Zamir nu kujh awaaz paa k gayee hai k ikk awaaz chupp karaa den badle 2 hor uthan 2 badle 4 uthan. Naarebaazi ni karna chahunda par sach a bai je asi nahi jaagde ta eh qatal diwas hoya......... te je uth gaye ta fer Shahidi diwas Mana laina

    ReplyDelete
  2. Naale Rathaur saab congrats, lamme intzaar baad tusi v kujh paya, par hun continue rakhio. Eh saraa kujh punjabi ch paran nu ni milda so zaroori a bai vadh to vadh deo taa k SACH bhasha diyaa bandshaa karan luke rehan dee chinta khatam hove

    ReplyDelete
  3. This comment has been removed by the author.

    ReplyDelete
  4. This comment has been removed by the author.

    ReplyDelete
  5. LASANTHA de bare aj to pahla main kuj nai c janda ... main es article nu hi jankaari da adhaar mande hoye kah sakda k eh sade lai patarkari nal jure loka lai vadere sochan di lorh a . ek 3 bachea da baap att de vigre halatan ch sarkaar te baagian nal takaar lai janda ... vicharan wali gall eh a k sadian kee majburean ne ??? sayed asi babe nanak , guru gobind te khalre wali mitti de nai ...

    ReplyDelete
  6. LASANTHA VARGa banda jo apni soch te pehra dindea apni jann tak varr gea sach te pehera daen vale is sache naik nu salam .is taran de bandea to sabak lavo, mahej char chlira de khatir apni jameer vechni band karo .je is taran nahin kar sakde tan mere vango chup rahon aven fokea farha mar ke smaj da vishlesan karna asan hae par banda o hae jo kahene te karni te poora utre.samjan valen samaj jan.

    ReplyDelete
  7. ਜਝਾਰੂ ਪੱਤਰਕਾਰ

    ReplyDelete