ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਜਿੱਤ:'ਸੁਖਬੀਰ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ' ਦਾ ਸਫਲ ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਤਜ਼ਰਬਾ

ਸਿਆਸਤ ਤਜ਼ਰਬਿਆਂ ਦੀ ਨੀਂਹ 'ਤੇ ਟਿਕੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।ਭਾਰਤੀ ਚੋਣ ਸਿਆਸਤ 'ਚ ਸੱਤਾ ਤੇ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰਾਂ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਲਈ ਆਪਣੀ ਸਮਾਜਿਕ-ਸਿਆਸੀ ਪੂੰਜੀ ਦੀਆਂ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ-ਭੁਜਾਵਾਂ ਲਗਾਤਾਰ ਬਦਲਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਅਧਾਰ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਸਮਾਜਿਕ ਪੂੰਜੀ ਨੂੰ ਨਾਲ ਲੈਣ ਦੇ ਸ਼ੋਸ਼ਲ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਜਾਂ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਫਾਰਮੂਲੇ ਘੜ੍ਹਦੀਆਂ ਹਨ।ਕੁਝ ਪਾਰਟੀਆਂ ਲੋਕ ਮਸਲਿਆਂ ਦਾ ਸਿਆਸੀ ਧਰੁਵੀਕਰਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਬੰਗਾਲ ਵਾਂਗ ਆਪਣੀ ਲੰਮੀ ਸਿਆਸੀ ਲਕੀਰ ਖਿੱਚਦੀਆਂ ਹਨ।

ਪੰਜਾਬ 'ਚ 2007 ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਬੰਗਾਲ,ਗੁਜਰਾਤ,ਬਿਹਾਰ ਤੇ ਹਰਿਆਣੇ ਦੀ ਜਿੱਤ ਦਾ ਆਪਣੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਨ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਉਸਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਸਿਆਸਤ ਜ਼ਰੀਏ ਪੰਜਾਬ ਤੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੀ ਰਵਾਇਤੀ ਸਿਆਸੀ ਧਾਰਾ ਤੋਂ ਹਟਵੀਂ ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਲਕੀਰ ਖਿੱਚਦੇ ਰਹੇ।ਅੱਜ ਇਹ ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਢਾਂਚਾ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੀ ਸਿਆਸਤ 'ਚ ਝਲਕਾਰਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।


ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਿਛਲੇ ਵੀਹ ਸਾਲਾਂ 'ਚ ਬਜ਼ਾਰ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਪਸੰਦ-ਨਾ ਪਸੰਦ ਤੱਕ ਨੂੰ ਤੈਅ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਤੇ ਲੋਕ ਬਜ਼ਾਰ ਦੇ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰੀ ਪ੍ਰਭਾਵ 'ਚ ਬਜ਼ਾਰੂ ਪਸੰਦ ਮੁਤਾਬਕ ਖ਼ਰੀਦੋ-ਫਰੋਖ਼ਤ ਕਰਦੇ ਹਨ,ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਜਿਹੇ ਤਜ਼ਰਬੇ ਸਿਆਸਤ 'ਚ ਪਿਛਲੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਨਿਤੀਸ਼ ਕੁਮਾਰ,ਭੁਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਹੁੱਡਾ ਤੇ ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਵਲੋਂ ਇਕੋ ਤਰਜ਼ 'ਚ ਕੀਤੇ ਗਏ।ਜਿਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਤਿੰਨਾਂ ਨੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨਿਕ ਤੇ ਪਿੰ੍ਰਟ ਮੀਡੀਆ ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਸੰਦ ਦੇ ਰੂਪ 'ਚ ਵਰਤਿਆ ਹੈ।ਇਸ ਨੇ ਸੂਬਿਆਂ 'ਚ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰੀ ਚਰਚਾ ਖੜ੍ਹੀ ਕੀਤੀ ਤੇ ਜਿਸ ਨੇ ਕਿਤੇ ਨਾ ਕਿਤੇ ਸੂਬੇ ਦੀ ਰਵਾਇਤੀ ਸਿਆਸਤ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਬਦਲਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ।ਅਕਾਲੀ-ਭਾਜਪਾ ਖ਼ਿਲਾਫ ਵੱਡੀ 'ਐਂਟੀ ਇਨਕੰਬੈਂਸੀ' ਦੇ ਨਾ ਭੁਗਤਣਾ ਦਾ ਮਤਲਬ ਵੀ ਇਹੀ ਹੈ।

ਪੰਜਾਬ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਸਿਆਸੀ ਹਾਰ ਜ਼ਰੂਰ ਹੋਈ ਹੈ,ਪਰ ਇਹ ਅਕਾਲੀ ਦਲ-ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਸਿਆਸੀ ਜਿੱਤ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਸੁਖਬੀਰ ਬਾਦਲ ਦੀ ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਜਿੱਤ ਹੈ।ਜੇ ਮਾਇਆਵਤੀ ਤੇ ਮੁਲਾਇਮ ਸਿੰਘ ਯਾਦਵ ਸ਼ੋਸ਼ਲ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਨੂੰ ਚੋਣ ਸਿਆਸਤ ਦੀ ਨੀਂਹ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਚੋਣ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਲਈ ਸੁਖਬੀਰ ਬਾਦਲ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਜੱਟ ਸਿੱਖ-ਮਜ਼ਹਬੀ ਸਿੱਖ ਅਧਾਰ ਨਾਲ ਆਟਾ ਦਾਲ ਜ਼ਰੀਏ ਹੋਰ ਦਲਿਤਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਦੇ ਹਨ।ਹਿੰਦੂ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਟਿਕਟਾਂ ਦੇ ਕੇ ਨਵਾਂ ਸਮਾਜਿਕ ਅਧਾਰ ਤਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹਨ।ਨਾਲ ਹੀ ਮੀਡੀਆ,ਮਾਫੀਆ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਮਨੀ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।ਮੀਡੀਆ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਤਾਂ ਸਿੱਧੀ ਨਜ਼ਰ ਨਾਲ ਦਿਖਦੀ ਹੀ ਰਹੀ ਹੈ ਤੇ ਮਨੀ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਬਾਰੇ ਕੈਪਟਨ ਵਿਜੀਲੈਂਸ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਸੁਮੇਧ ਸੈਣੀ 'ਤੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਗਾਉਂਦੇ ਰਹੇ ਕਿ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਬਾਗੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿਜੀਲੈਂਸ ਦੀਆਂ ਗੱਡੀਆਂ ਦੇ ਰਾਹੀਂ ਕਰੋੜਾਂ ਰੁਪਇਆ ਵੰਡਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਕੈਪਟਨ ਨੇ ਬਾਅਦ 'ਚ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਾਗੀ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਨੇ ਸੁਖਬੀਰ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਦੇ ਕਾਰਨ ਕਾਗਜ਼ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਲਏ।ਮਾਨ ਦਲ ਦੇ ਵੱਡੇ ਲੀਡਰਾਂ ਤੇ ਕੈਪਟਨ ਦੇ ਭਰਾ ਮਾਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕਰਨਾ ਵੀ ਇਸੇ ਰਣਨੀਤੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ।

ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ-ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਜਿੱਤ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬਿਆਨ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ 'ਇਸ ਜਿੱਤ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਤੇ ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਨੂੰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ'।ਜਿਹੜੇ ਸੁਖਬੀਰ ਬਾਦਲ ਨੂੰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਚੋਣਾਂ ਦੌਰਾਨ ਬੈਕਫੁੱਟ 'ਤੇ ਲੈ ਕੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ,ਉਸੇ ਸੁਖਬੀਰ ਬਾਦਲ ਨੂੰ ਉਹ ਚੋਣ ਜਿੱਤਣ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਵੱਡੇ ਆਗੂ ਵਜੋਂ ਕਿਉਂ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ?ਜਦੋਂਕਿ 2007 ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦਾ ਵੋਟ ਢਾਈ ਫੀਸਦੀ ਘਟਿਆ ਹੈ।ਇਸ ਦਾ
ਮਤਲਬ ਵੱਡੇ ਬਾਦਲ ਨੂੰ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਜਿਹੜੀ ਲੜਾਈ 'ਚ ਉਹ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਕਦੇ ਕਾਂਗਰਸ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਕਦੇ ਜਿੱਤ ਨਹੀਂ ਸਕੇ,ਉਸ ਸੁਫਨੇ ਨੂੰ ਸੁਖਬੀਰ ਨੇ ਸਮਾਜਿਕ-ਸਿਆਸੀ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਰਾਹੀਂ ਸੱਚਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਅਕਾਲੀ-ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਜਿੱਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਿਹਾਰ ਤੇ ਹਰਿਆਣੇ ਵਾਂਗ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਕਾਫੀ ਰੌਲਾ ਹੈ,ਪਰ ਜੇ ਇਹ ਚੋਣ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਸਿਰ 'ਤੇ ਜਿੱਤੀ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦਾ ਵੋਟ ਫੀਸਦੀ ਘੱਟਦਾ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਵੱਧ ਕੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦਾ।ਜੇ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਲਹਿਰ ਦੀ ਦਲੀਲ ਸਹੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਉਪਿੰਦਰਜੀਤ ਕੌਰ,ਸੇਵਾ ਸਿੰਘ ਸੇਖਵਾਂ, ਸੁੱਚਾ ਸਿੰਘ ਲੰਗਾਹ,ਨਿਰਮਲ ਸਿੰਘ ਕਾਹਲੋਂ,ਹੀਰਾ ਸਿੰਘ ਗਾਬੜੀਆਂ,ਤੀਕਸ਼ਣ ਸੂਦ ਜਿਹੇ ਸੀਨੀਅਰ ਕੈਬਨਿਟ ਮੰਤਰੀ ਹਾਰਨ ਦਾ ਮਤਲਬ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ?

ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਹਾਰ ਦਾ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਸਿਆਸਤ ਦਾ ਪਾਰਟੀ ਜਥੇਬੰਦਕ ਢਾਂਚੇ ਤੋਂ ਹੱਟਕੇ ਆਗੂਆਂ ਦੀ ਦਿੱਖ/ਕੱਦ 'ਤੇ ਸਿਆਸਤ ਦਾ ਕੇਂਦਰਤ ਹੋਣਾ ਹੈ।ਇਹ ਸਿਆਸਤ ਸੋਨੀਆ,ਰਾਹੁਲ,ਦਿਗਵਿਜੈ,ਸਲਮਾਨ ਖੁਰਸ਼ੀਦ ਤੋਂ ਅਮਰਿੰਦਰ ਤੱਕ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ।ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ 'ਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋਏ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਅਦਾ ਨਾ ਕਰਨ ਕਰਕੇ ਸੂਬੇ 'ਚ ਅਮਲੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਜਥੇਬੰਦਕ ਢਾਂਚਾ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਇਆ ਹੈ।ਇਸੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਅਧਾਰ ਵੋਟ ਹਿੰਦੂ ਤੇ ਦਲਿਤ 'ਚ ਸੌਖਿਆਂ ਹੀ ਸੰਨ੍ਹ ਲਾਉਣ 'ਚ ਕਾਮਯਾਬ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਬਾਗੀਆਂ ਨੂੰ ਗਲਤ ਸੀਟਾਂ ਦੀ ਵੰਡ ਵੀ ਇਕ ਕਾਰਨ ਹੈ।ਪੀ ਪੀ ਪੀ ਨੇ ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਜ਼ਰੂਰ ਕੀਤਾ ਹੈ,ਪਰ ਕਾਂਗਰਸ ਹਾਰੀ ਆਪਣੀਆਂ ਗਲਤੀਆਂ ਕਾਰਨ ਹੀ ਹੈ।ਵੈਸੇ ਯੂ ਪੀ 'ਚ ਹੋਏ ਬੁਰੇ ਹਾਲ ਤੋਂ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਇਹ ਸਮਝ ਆਉਣ ਲੱਗਿਆ ਹੈ।ਇਸੇ ਲਈ ਆਈ ਪੀ ਐਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੀ ਮੌਤ ਦੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ 'ਚ ਕਾਂਗਰਸ 7 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਸੂਬਾ ਬੰਦ ਕਰਨ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।ਸੱਤਾ 'ਚ ਨਾ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋਏ ਜਥੇਬੰਦਕ ਢਾਂਚਾ ਇਵੇਂ ਹੀ ਬਣਦਾ ਹੈ ਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ 'ਚ ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਵੀ ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਅਜਿਹਾ ਸਿਆਸੀ ਅਮਲ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ।

ਪੀ ਪੀ ਪੀ ਵਰਗੀ ਆਦਰਸ਼ਵਾਦੀ ਸਿਆਸਤ ਲਈ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਸਥਾਪਤ ਧਾਰਾ ਨਾਲੋਂ ਵੱਡੀ ਗੱਲ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਦਿਖਾਉਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ।ਪੀ ਪੀ ਪੀ ਜਥੇਬੰਦਕ ਢਾਂਚੇ ਪੱਖੋਂ ਬਹੁਤ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੈ ਤੇ ਉਪਰੋਂ ਮਨਪ੍ਰੀਤ ਦੀ 'ਆਪੇ ਮੈਂ ਬੁੱਢ ਸੁਹਾਗਣ ਤੇ ਆਪੇ ਮੇਰੇ ਬੱਚੇ ਜੀਣ' ਸਿਆਸਤ ਪੀ ਪੀ ਪੀ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।ਪੀ ਪੀ ਪੀ 'ਚ ਮਨਪ੍ਰੀਤ ਦੇ ਕੱਦ ਦਾ ਕੋਈ ਦੂਜੀ ਕਤਾਰ ਲੀਡਰ ਪੈਦਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ।ਖੱਬੇਪੱਖੀਆਂ ਤੇ ਪੀ ਪੀ ਪੀ ਨੂੰ ਚੋਣ ਸਿਆਸਤ ਲਈ ਸੂਬੇ 'ਚ ਇਕ ਸਮਾਜਿਕ ਜਾਂ ਸਿਆਸੀ ਲਹਿਰ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ,ਜੋ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਵਾਲਾਂ 'ਤੇ ਚਰਚਾ ਕਰਦੀ ਹੋਵੇ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਫੇਰ ਰਾਜੇ ਠਾਕਰੇ ਵਾਂਗੂੰ ਚੋਣ ਸਿਆਸਤ 'ਚ ਆਪਣੇ ਚਾਚੇ ਬਾਲ ਠਾਕਰੇ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਮਾਜਿਕ ਧਰੁਵੀਕਰਨ ਕਰਕੇ ਸਥਾਪਤ ਹੋਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ,ਜਿਸ ਦੀ ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਕੋਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ।

ਲੋਕ ਪੱਖੀ ਤੋਂ ਲੋਕ ਵਿਰੋਧੀ ਸਿਆਸਤ ਦਾ ਧੁਰਾ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਧਰੁਵੀਕਰਨ ਹੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।ਇਸੇ ਲਈ ਕਿਤੇ ਜਮਾਤੀ ਧਰੁਵੀਕਰਨ ਤੇ ਕਿਤੇ ਫਿਰਕਾਪ੍ਰਸਤ ਤੇ ਜਾਤੀ ਧਰੁਵੀਕਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।ਨਵੇਂ ਤਜ਼ਰਬੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਚੋਣ ਸਿਆਸਤ 'ਚ ਹੁਣ ਧਰੁਵੀਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਦੇ ਰੋਲ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਵਧਣ ਲੱਗਿਆ ਹੈ,ਇਸੇ ਲਈ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਸੱਤਾ ਦਾ ਮਤਲਬ ਪੂੰਜੀ ਤੇ ਪੂੰਜੀ ਦਾ ਮਤਲਬ ਸੱਤਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਸਿਆਸਤ ਦਾ ਮੁੱਦਿਆਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੋ ਕੇ ਸ਼ੋਸ਼ਲ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗਾਂ ਤੇ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟਾਂ 'ਤੇ ਜਾ ਟਿਕਣਾ ਸਮਾਜ ਲਈ ਦੁਖ਼ਦ ਵਰਤਾਰਾ ਹੈ,ਪਰ ਮੌਜੂਦਾ ਚੋਣ ਸਿਆਸਤ ਦੀ ਸੱਚਾਈ ਇਹੀ ਹੈ।

ਯਾਦਵਿੰਦਰ ਕਰਫਿਊ

mail2malwa@gmail.com

095308-95198