ਅਮ੍ਰਿਤਪਾਲ ਸਿੰਘ ਸਿਆਸਤ ਦੀ ਅੱਧ-ਪਚੱਧੀ ਐਮ ਏ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ 'ਚ ਵਕੀਲੀ ਦਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਰਿਹਾ ਤੇ ਅੱਜਕਲ੍ਹ ਮਾਨਸਾ 'ਚ ਵਕੀਲੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨਵਰਸਿਟੀ ਪਟਿਆਲਾ ਦੇ ਦੌਰ 'ਚ ਮੇਰਾ ਹੋਸਟਲ ਗੁਆਂਢੀ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਤੇ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਇਕੋ ਗੱਲ ਦਾ ਫਰਕ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਵਿਆਹੁਤਾ ਹੈ ਤੇ ਮੇਰੀ ਤੇ ਮੱਖਣ ਨਮੋਲ ਵਰਗੇ ਛੜਿਆਂ ਦੀ ਛੜੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਜੇ ਵੀ ਜ਼ਿੰਦਾਬਾਦ ਹੈ।ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਨੇ ਗੁਲਾਮ 'ਤੇ ਪਹਿਲਾ ਲੇਖ਼ ਲਿਖ਼ਿਆ,ਉਮੀਦ ਹੈ ਅੱਗੇ ਤੋਂ ਓਹਦੇ ਲੇਖ਼ ਜਾਰੀ ਰਹਿਣਗੇ-ਯਾਦਵਿੰਦਰ ਕਰਫਿਊ
'ਚੋਣਾਂ, ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਲੋਕ ਅਪਣੇ ਲਈ ਇੱਕ ਸਾਫ ਸੁਥਰਾ ਤੇ ਲੋਕ ਹਿੱਤ ਆਗੂ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਦੇ ਹਨ।'ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਅਕਸਰ ਸਾਨੂੰ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਵੇਖਣ ਲਈ ਮਿਲਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਹਕੀਕਤ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕਿੰਨੇ ਸਾਰਥਕ ਹਨ, ਇਹ ਦੱਸਣਾ ਕੁਝ ਮੁਸ਼ਕਲ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ।ਇਸ ਨੂੰ ਯਥਾਰਥ ਪੱਖ ਤੋਂ ਵੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ,'ਚੋਣਾਂ, ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦਾ ਅਖਾੜਾ ਹੈ,ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਮੁੱਲਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਹਰ ਉਹ ਹੱਥ–ਕੰਡਾ ਅਪਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਸੱਤਾ ਦੀ ਡੋਰ ਅਪਣੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਕਰ ਸਕਣ ਤੇ ਅਪਣੀ ਮਨਮਾਨੀ ਕਰ ਸਕਣ।' ਚੋਣਾਂ ਨੂੰ ਜੇਕਰ ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਵੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤੇ ਇਹ ਢੁਕਵੀਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਹੋਵੇਗੀ, ਇਸ ਨੂੰ ਵੇਖਣ ਲਈ।ਚੋਣਾਂ ਜਿਸਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਅੰਦਰ ਇੱਕ ਅਧਿਕਾਰ ਵਜੋਂ ਅਤੇ ਖ਼ਾਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਜੋਂ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ,ਪਰ ਅਸਲ਼ ਕਿਤਾਬੀ ਦੁਨੀਆ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆਕੇ ਇਸਦੇ ਅਰਥ ਤੇ ਕਿਰਦਾਰ ਬਿਲਕੁਲ ਅਲਗ ਫਰਕ ਜਿਹਾ ਪੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਚੋਣ ਵਿਵਸਥਾ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਿਤੇ ਵੀ ਲੋਕ ਹਿੱਤ ਦਿਖਾਈ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ। ਅੱਜ ਆਮ ਆਦਮੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲੈਣ ਤੋਂ ਡਰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਤੋਂ ਗੁਰੇਜ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ,ਇਸ ਦਾ ਇਹ ਮਤਲਬ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਕਿ ਆਮ ਆਦਮੀ ਸਿਆਸਤ ਦਾ ਚਾਹਵਾਨ ਨਹੀਂ, ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਸਰਕਾਰੀ ਢਾਂਚੇ 'ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ 'ਤੇ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੇ ਚੋਣਾਂ ਨੂੰ ਐਨਾ ਗੁੰਝਲ਼ਦਾਰ ਤੇ ਮਹਿੰਗਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ,ਕਿ ਆਮ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਇਸ ਤੋਂ ਕੋਹਾਂ ਦੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।ਅਤੇ ਗਰੀਬ ਤੇ ਕਦੀ ਇਸ ਬਾਰੇ ਸੋਚ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ।ਇਸ ਕਰਕੇ ਚੋਣਾਂ ਨੂੰ ਅਮੀਰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਖੇਡ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਅਮੀਰ ਲੋਕ,ਸਾਡੇ ਸਿਆਸੀ ਆਗੂ ਜੋ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਊ, ਮਿੱਠ-ਬੋਲੜੇ, ਤੇ ਦਾਨੀ ਲਗਗੇ ਹਨ, ਜਿੰਨਾ ਇਹ ਚੋਣਾਂ ਦੌਰਾਨ ਖ਼ਰਚ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਵਿਖਾਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਜੋ ਹਰ ਵਾਰ ਚੌਣਾਂ ਉਪਰ ਕਰੌੜਾਂ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕਰਦਾ ਹੈ,ਇਹ ਹੋਰ ਕਿਤੋਂ ਨਹੀ ਸਗੋਂ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜੇਬ ਵਿੱਚੋਂ ਹੀ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਫਰਕ ਐਨਾ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਨਾ ਇਸ ਨੂੰ ਵੇਖਣਾ ਚਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਨਾ ਕੋਈ ਇਸਨੂੰ ਵਿਖਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
ਹਰ ਵਾਰ ਕਰੋੜਾਂ ਰੁਪਏ ਚੋਣਾਂ ਦੀ ਭੇਂਟ ਚਾੜ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,ਅਸਲ ਵਿਚ ਚੋਣਾਂ ਨਹੀਂ ਘਾਣ ਹੈ ਜੋ ਆਮ ਤੇ ਗਰੀਬ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਤੇ ਬਾਦ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਚੋਣਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਆਮ ਤੇ ਗਰੀਬ ਆਦਮੀ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਨੂੰ ਇਹਨਾਂ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੇ ਗੁਲਾਮ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਹੈਰਾਨੀ ਦੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਆਮ ਤੇ ਗਰੀਬ ਆਦਮੀ ਇਸ ਤੋਂ ਅਜ਼ਾਦ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ।ਉਦਾਹਰਨ ਲਈਏ ਤਾਂ ਪੰਜਾਬ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਹਮੇਸ਼ਾ ਦੋ ਪਾਰਟੀਆਂ ਸੱਤਾ 'ਤੇ ਕਾਬਜ਼ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।ਕਾਂਗਰਸ ਤੇ ਦੂਸਰੀ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ (ਬਾਦਲ)।ਇਸ ਵਾਰ ਵੀ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਰਲਵਾਂ ਮਿਲਵਾਂ ਲੋਕ ਹੁੰਗਾਰਾ ਇਹਨਾਂ ਦੋਵਾਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਇਹਨਾਂ ਦੋਵਾਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਅਜੋਕੇ ਕਿਰਦਾਰ ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਸੱਤਾ ਉੱਪਰ ਕਾਬਜ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਦੋਵੇਂ ਵਿੱਚ ਅਮੀਰ ਪਰਿਵਾਰਵਾਦ ਛਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।ਕਾਂਗਰਸ ਜੋ ਕੇਂਦਰ ਵਿਚ ਸੱਤਾ ਤੇ ਕਾਬਜ਼ ਹੈ ਇਸ ਦੀ ਰਹਿਨੁਮਾਈ ਹੇਠ ਪਹਿਲਾਂ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਤੇ ਫਿਰ ਮਹਿੰਗਾਈ ਤੇ ਫਿਰ ਲੋਕ ਮਾਰੂ ਨੀਤੀਆਂ,ਫਿਰ ਘੁਟਾਲੇ ਹੋਏ। ਆਮ ਤੇ ਗਰੀਬ ਦੀ ਰੋਟੀ ਨੂੰ ਦਰ ਤੋਂ ਬਦੱਤਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਮਹਿੰਗਾਈ ਦੇ ਟੀਕੇ ਅਜੇ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਦਿਨੋ ਦਿਨ ਲੱਗ ਰਹੇ ਨੇ, ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਮੰਤਰੀ ਦਿਨੋ ਦਿਨ ਅਮੀਰ ਹੁੰਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਨੇ ।ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਵੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਜਿਸਨੇ ਆਪਣੇ ੫ ਸਾਲ ਹੁਣ ਪੂਰੇ ਕੀਤੇ ਹਨ ਤੇ ਦੁਬਾਰਾ ਸੱਤਾ ਹਾਸਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਦਾ ਕਿਰਦਾਰ ਵੀ ਕੇਂਦਰ ਦੀ ਕਾਂਗਰਸ ਵਾਂਗ ਹੀ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਇਸ ਨੇ ਸਰਕਾਰੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਅਤੇ ਥਾਂਵਾਂ ਨੂੰ ਵੇਚਿਆ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਨਾਲ ਹੀ ਸਰਕਾਰੀ ਅਦਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਹੱਥੇ ਚਾੜ ਦਿੱਤਾ। ਅਕਾਲੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਰਹੁਨਮਾਈ ਹੇਠ ਮਹਿੰਗਾਈ ਤੇ ਵਧੀ ਹੀ ਨਾਲ ਹੀ ਬੇਰੁਗ਼ਾਰੀ ਵੀ ਵਧੀ। ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ ਨੋਜਆਣਾਂ, ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਕੁੱਟਣਾ-ਮਾਰਨਾ ਤੇ ਅਪਣੀਆਂਕਾਰਾਂ ਹੇਠ ਦੇਣਾ, ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਜਮੀਨਾਂ ਉਪਰ ਜ਼ਬਰੀ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਕੇ ਪ੍ਰਾਇਵੇਟ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂ ਵੇਚਨਾ,ਸਰਕਾਰੀਆਂ ਅਦਾਰਿਆਂ ਨੂ ਪ੍ਰਾਇਵੇਟ ਕਰਨਾ, ਲੋਕ ਮਾਰੂ ਨੀਤੀਆਂ ਨੂ ਲੈਕੇ ਆਉਣਾ, ਗੁੰਡਾਗਰਦੀ ਤੇ ਝੂਠੇ ਕੇਸ, ਹੋਰ ਕਿੰਨੇ ਕੁ ਕੰੰਮ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰਹੁਨਮਾਈ ਹੇਠ ਹੋਏ।ਵੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਤੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਇੱਕ ਹੀ ਸਿੱਕੇ ਦੇ ਦੋ ਪਹਿਲੂ ਹਨ, ਨਾ ਕੁਝ ਘੱਟ ਨਾ ਕੁਝ ਵੱਧ।ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੋਕ ਅੱਜ ਭਾਵਂੇ ਤਰੱਕੀ ਕਰਨ ਜਾਂ ਹੋਣ ਦੇ ਦਾਵੇ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਪਰ ਅਸਲ ਵਿਚ ਉਹ ਹਕੀਕਤ ਤੇ ਸਹੀ ਸੋਚ ਦੀ ਲੜਾਈ ਤੋਂ ਕੋਹਾਂ ਦੂਰ ਭੱਜ ਰਹੇ ਹਨ,ਜਿਸ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਸਿਆਸੀ ਪਰਟੀਆਂ ਚੱਕ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਹੈਰਾਨੀ ਦੀ ਗੱਲ ਇਹ ਨਹੀਂ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਕਿਰਦਾਰ ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਨੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਪੰਜਾਬ ਹੀ ਨਹੀਂ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦਾ ਹੀ ਇਹੋ ਹਾਲ ਹੈ,ਹੈਰਾਨੀ ਦੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਜਾਣਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੋਕ ਮੁੜ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਪਿਛੇ ਲਗ ਹੋਏ ਨੇ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹਕੀਕਤ ਵੇਖਕੇ ਵੀ ਸਭ ਅਣਵੇਖਿਆ ਕਰ ਰਹੇ ਨੇ ।
ਅੱਜ ਦੀ ਸੱਤਾ,ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਤੇ ਚੋਣਾਂ ਇਹ ਸਭ ਆਮ ਤੇ ਗਰੀਬ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਕਰਦੀਆ ਰਹਿਣਗੀਆਂ।ਜੇਕਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਿਆ ਤੇ ਰੋਕਿਆ ਨਾ ਗਿਆ ਤਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਹੋ ਸਕਦਾ ਸਾਡੀਆਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਨਸਲਾਂ ਸਾਨੂੰ ਲਾਹਨਤ ਪਾਉਣ।ਹੋਰ ਕਿੰਨਾ ਕਿ ਦੇਰ ਅਸੀਂ ਕਬੂਤਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਪੜ੍ਹਦੇ ਰਹਾਂਗੇ। ਅੱਜ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆ ਇਨਕਲਾਬੀ ਦੌਰ ਵਿਚੋਂ ਦੀ ਗੁਜ਼ਰ ਰਹੀ ਹੈ ਪਰ ਅਸੀਂ ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਅਖ਼ਬਾਰ ਦੀਆਂ ਸੁਰਖੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੇਖਕੇ ਹੀ ਖੁਸ਼ ਹੋ ਰਹੇ ਹਾਂ।ਇਹ ਅਮੀਰਾਂ ਦੀ ਖੇਡ ਵਿੱਚ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜੇ ਹੈ ਤਾਂ ਕੁਝ ਖੋਣ ਨੂੰ ਹੈ ਜੋ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਬਾਦ ਇਹ ਅਮੀਰ ਸਿਆਸੀ ਲੋਕ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਲੁੱਟਣਗੇ ਤੇ ਖੋਹਣਗੇ।ਭਾਵੇਂ ਕਿਤਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਚੋਣਾਂ ਦੁਆਰਾ ਚੁਣੀ ਸਰਕਾਰ ਲੋਕਾਂ ਵਲੋਂ, ਲੋਕਾਂ ਦੀ, ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਅਸਲ ਹਕੀਕਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵੋਟਾਂ ਵਿਚ ਸਭ ਕੁਝ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹੋ ਕੇ ਵੀ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।ਜਦ ਤੱਕ ਇਹ ਸਿਸਟਮ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ,ਉਹਨਾਂ ਚਿਰ ਕੁਝ ਹੋਣਾ ਜਾਂ ਬਦਲਣਾਂ ਸੰਭਾਵੀ ਨਹੀਂ।ਪਰ ਇਹ ਸਭ ਲਈ ਇੱਕ ਸੋਚ ਤੇ ਦਿਸ਼ਾ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ, ਜੋ ਸ਼ਾਇਦ ਅਜੇ ਕਿਤੇ ਦੂਰ
ਖੜ੍ਹੀ ਹੈ।
ਅੰਮ੍ਰਿਤਪਾਲ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰੀਤ
No comments:
Post a Comment